การตรวจด้วยเตียงยกระดับ (Tilt Table Test)
diagnosis
table of contents
อาการเป็นลมหรือหมดสติมีความสำคัญอย่างไรและมีสาเหตุจากอะไร
Tilt Table Test คืออะไร
การเตรียมตัวก่อนการทำ Tilt Table Test ต้องทำอย่างไร
ขั้นตอนการทำ Tilt Table Test และระยะเวลาในการทำ
ความเสี่ยงจากการทำ Tilt Table Test มีอะไรบ้าง
ข้อมูลที่เราจะได้จากการทำ Tilt Table Test
อาการเป็นลมหรือหมดสติมีความสำคัญอย่างไรและมีสาเหตุจากอะไร
อาการเป็นลม (Syncope) เกิดขึ้นเนื่องจากปริมาณเลือดไปเลี้ยงสมองลดลงชั่วขณะ มีสาเหตุมาจากทั้งโรคหัวใจและสาเหตุอื่น ๆ ที่ไม่ใช่โรคหัวใจ ความสำคัญของอาการเป็นลมคือ การเป็นลมหมดสติอาจนำมาซึ่งอันตรายหรืออุบัติเหตุทั้งกับตัวเองและผู้อื่นได้ ยกตัวอย่างเช่น ผู้ป่วยเป็นลมหมดสติขณะที่ขับรถอยู่ อาจนำมาซึ่งอุบัติเหตุต่อส่วนรวมหรือคนรอบข้าง ดังนั้นผู้ป่วยที่มีอาการเป็นลมหมดสติควรจะได้รับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อสืบค้นหาสาเหตุและรับการรักษาเพื่อป้องกันการเกิดเป็นซ้ำ นอกจากนี้สาเหตุที่เกิดจากโรคหัวใจบางชนิดสามารถรักษาให้หายขาดได้หรือบางชนิดอาจเป็นอันตรายถึงกับชีวิตหากไม่ได้รับการรักษา
สาเหตุของอาการเป็นลมที่พบได้บ่อยที่สุดอันหนึ่งในเวชปฏิบัติ คือ ภาวะระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ (Neurally Mediated Syncope)
ซึ่งการวินิจฉัยภาวะนี้ต้องใช้การซักประวัติ ตรวจร่างกาย รวมถึงการใช้การตรวจ Tilt Table Test ร่วมประกอบในการวินิจฉัย
Tilt Table Test คืออะไร
Tilt Table Test เป็นการตรวจที่ช่วยในการวินิจฉัยภาวะเป็นลมหมดสติจาก Neurally Mediated Syncope
- ขั้นตอนการตรวจ ผู้ป่วยจะต้องนอนบนเตียงตรวจโดยเฉพาะ ซึ่งสามารถปรับหมุนเตียงขึ้นลงได้เป็นองศาและจะมีสายรัดบริเวณลำตัว
- การตรวจนี้จะทำในห้องที่เงียบสงบและค่อนข้างมืดระหว่างที่ตรวจจะมีการบันทึกความดันโลหิตและชีพจรตลอดระยะเวลาการตรวจ
- โดยจะมีแบบขั้นตอน (Protocol) ที่ใช้ในการตรวจที่ชัดเจน สำหรับผู้ป่วยบางรายที่ยังไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนอาจต้องมีการให้ยาเพื่อกระตุ้นและดูการตอบสนองของความดันโลหิตและชีพจร
การเตรียมตัวก่อนการทำ Tilt Table Test ต้องทำอย่างไร
- งดน้ำและอาหารก่อนทำการทดสอบเป็นเวลาอย่างน้อย 4 ชั่วโมง หากท่านต้องทำการตรวจในช่วงเช้า คุณจะต้องงดน้ำและอาหารตั้งแต่หลังเที่ยงคืน แต่ถ้าหากท่านมีคิวในการตรวจช่วงบ่าย คุณสามารถที่จะทานอาหารมื้อเช้าได้ แต่ต้องไม่ทานมื้อหนักจนเกินไป
- ถ้าคุณมียาที่ต้องรับประทานประจำหรือมีโรคประจำตัวกรุณาแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนทำการตรวจ เพื่อจะได้ปรับเปลี่ยนเวลาการทานยา หรือนัดหมายเวลาตรวจให้เหมาะสมที่สุด
- ให้พาญาติมากับผู้ป่วยด้วย หลังการทดสอบผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการข้างเคียงจากการทดสอบได้
ขั้นตอนการทำ Tilt Table Test และระยะเวลาในการทำ
ขั้นตอนที่ 1 เป็นการดูการตอบสนองของร่างกายขณะเปลี่ยนแปลงท่าทาง
- เริ่มต้นจากการให้ผู้ตรวจนอนอยู่บนเตียงตรวจ จากนั้นจะมีสายรัดที่บริเวณเอวและเข่าเพื่อให้คุณอยู่ในท่าทางที่เหมาะสม แผ่น Electrode จะถูกติดไว้ที่บริเวณหน้าอกเพื่อทำการบันทึกกราฟไฟฟ้าหัวใจใส่ Cuff Pressure สำหรับวัดความดันโลหิต และจะเปิดเส้นเลือดไว้ที่แขนข้างใดข้างหนึ่งสำหรับไว้ให้ยาในกรณีฉุกเฉิน (จะนำออกให้เมื่อเสร็จสิ้นการตรวจ)
- เจ้าหน้าที่จะหมุนเตียงตั้งขึ้น 30° หลังจากนั้นจะทำการวัดความดันโลหิตและจับชีพจร
- หลังจากนั้นประมาณ 5 นาที เจ้าหน้าที่จะหมุนเตียงให้ชันขึ้นเป็น 70° และจะทำการบันทึกความดันโลหิตและชีพจรเป็นระยะ จนกระทั่งครบ 15 – 45 นาที ในระหว่างนี้ถ้าผู้ป่วยมีอาการรู้สึกไม่สบายหรือมีอาการผิดปกติให้รีบแจ้งเจ้าหน้าที่ทราบทันที
- ถ้าความดันโลหิตตกลงในช่วงที่ตรวจเจ้าหน้าที่จะรีบหมุนเตียงลงให้อยู่ในแนวราบและหยุดทำการตรวจทันทีและไม่มีความจำเป็นที่จะต้องทำการตรวจในขั้นตอนถัดไป
- ถ้าความดันโลหิตของคุณไม่ตกลงจนกระทั่งครบ 45 นาที เจ้าหน้าที่จะหมุนเตียงลงและเริ่มการตรวจขั้นตอนที่ 2 ต่อ
ขั้นตอนที่ 2 เป็นการดูการตอบสนองของร่างกายหลังจากให้ยา Nitroglycerine
- เจ้าหน้าที่จะให้อมยา Nitroglycerine
- หลังอมยาแพทย์สังเกตอาการและบันทึกสัญญาณชีพทุก 5 นาทีต่อ ถ้ามีอาการหน้ามืดเป็นลม แพทย์จะให้หยุดการทดสอบพร้อมทั้งปรับระดับเตียงนอนราบและบันทึกสัญญาณชีพขณะมีอาการ ถ้าไม่มีอาการหน้ามืดหรือเป็นลมแพทย์จะจัดสัญญาณชีพทุก 2 นาที จนครบ 15 – 20 นาทีจึงหยุดการทดสอบ
- หลังทดสอบเสร็จรอให้ผู้ป่วยรู้สึกตัวดีแล้วแพทย์จะอธิบายผลการตรวจพร้อมอธิบายวิธีการปฏิบัติตัว
การตรวจนี้ใช้เวลาทั้งสิ้นประมาณ 60 – 90 นาที ขึ้นอยู่กับการตอบสนองต่อการทดสอบของแต่ละคน
ความเสี่ยงจากการทำ Tilt Table Test มีอะไรบ้าง
การตรวจ Tilt Table Test เป็นการตรวจที่มีความเสี่ยงต่ำ ผู้ป่วยอาจมีอาการเป็นลมหมดสติได้ในระหว่างที่ทำการตรวจ อาการนี้อาจเป็นช่วงสั้น ๆ และผู้ป่วยมักกลับมาดีขึ้นเองหลังจากที่ผู้ป่วยอยู่ในท่านอนราบ นอกจากนี้คุณอาจจะมีอาการอ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ มวนท้องได้หลังจากการตรวจนี้ ถ้าท่านมีอาการเราจะให้ท่านนอนพักสังเกตอาการอยู่ที่ห้องอีก 30 – 60 นาที เพื่อทำการตรวจวัดความดันโลหิตและชีพจรเป็นระยะ ถ้าคุณมีอาการหมดสติไประหว่างที่ทำการตรวจ คุณจะต้องพักสังเกตอาการอยู่ที่ห้องสังเกตอาการต่อจนอาการคงที่และไม่ควรขับรถกลับบ้านเอง ควรที่จะมีญาติเป็นผู้ขับรถให้
ข้อมูลที่เราจะได้จากการทำ Tilt Table Test
- ถ้าคุณไม่มีอาการผิดปกติและความดันโลหิตไม่ตกลงระหว่างทำการทดสอบแสดงว่าผลการทดสอบเป็นปกติ
- ถ้าคุณมีอาการผิดปกติหรือความดันโลหิตตกลงหรือชีพจรเต้นช้าลงที่เข้าเกณฑ์การวินิฉัย แสดงว่าผลการทดสอบผิดปกติ ซึ่งแพทย์จะให้คำแนะนำเรื่องแนวทางการรักษาต่อไป
