เมื่อเส้นเลือดใหญ่ที่ไปเลี้ยงสมองบริเวณคอ (Carotid Artery) มีการสะสมของคราบไขมันและแคลเซียม (Atherosclerotic Plaque) มากขึ้นจะทำให้เส้นเลือดดังกล่าวเริ่มมีการตีบตันและการไหลเวียนของเลือดที่ไปเลี้ยงสมองลดลงซึ่งเทคนิคดังกล่าวนี้จะสามารถตรวจพบลักษณะของคราบไขมันสะสมและการไหลเวียนที่ลดลงของเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง โดยอาศัยลักษณะภาพสะท้อนคลื่นเสียง และตรวจจับหาการไหลเวียนเพื่อบอกว่าจะมีหรือไม่มีการตีบตันของเส้นเลือดดังกล่าว รวมถึงความรุนแรงของการตีบตันได้ ซึ่งการตรวจด้วยวิธีดังกล่าวนี้ใช้หลักการของอัลตราซาวนด์ซึ่งเป็นการตรวจที่ Non-Invasive ปลอดภัยและไม่เจ็บตัว ไม่มีการใช้รังสีและสารทึบแสง

1. เพื่อคัดกรองหาการตีบและการไหลเวียนผิดปกติของหลอดเลือด Carotid Artery รวมไปถึงแขนงหลักของหลอดเลือดดังกล่าว ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงของโรคหลอดเลือด เช่น
   • คนที่มีประวัติการตีบตันของหลอดเลือดบริเวณอื่น
   • คนไข้เบาหวาน
   • ความดันโลหิตสูง
   • ไขมันในเลือดสูง
   • สูบบุหรี่
   • ประวัติครอบครัวเป็นเส้นหัวใจหรือเส้นเลือดสมองตีบ
   • คนอ้วน
   • คนที่ไม่ได้ออกกำลังกาย
2. ในผู้ป่วยที่เป็นเส้นเลือดสมองตีบทั้งแบบชั่วคราวและแบบอัมพฤกษ์ อัมพาต
3. เพื่อประเมินหาจุดตีบตัน ปริมาณ และตำแหน่งของหลอดเลือดที่ตีบตันในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง
4. ในผู้ป่วยที่มีเสียงฟู่ของหลอดเลือดแดงที่คอผิดปกติ (Carotid Bruit) ที่สงสัยเส้นเลือดตีบ
5. เพื่อประเมินผู้ป่วยก่อนการผ่าตัดบายพาสเส้นเลือดหัวใจ
6. เพื่อหาความหนาของหลอดเลือดแดงใหญ่ (Intimal Media Thickening IMT) เพื่อประเมินหาความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด
7. เพื่อติดตามผลและตำแหน่งของ Stent ในผู้ป่วยที่ทำการรักษาด้วย Carotid Stent แล้ว

• สวมเสื้อผ้าที่สบายตัว ไม่รัดบริเวณคอหรือเสื้อผ้าที่ทางแผนกจัดเตรียมไว้ให้
• ถอดอุปกรณ์การแต่งกายและเครื่องประดับทุกชนิดบริเวณคอที่จะทำการตรวจ

• เครื่องอัลตราซาวนด์
• หัว Probe อัลตราซาวนด์ที่ใช้ในการตรวจ
• Gel และสารหล่อลื่นหัวตรวจ

ผู้รับการตรวจจะถูกขอให้นอนลงในท่านอนหงายหนุนหมอนและผู้ทำการตรวจจะทำการตรวจด้วยหัว Probe ทั้งสองข้างของหลอดเลือด Carotid ผู้รับการตรวจจะถูกขอให้หันหน้าทิศทางตรงกันข้ามกับข้างที่จะทำการตรวจ ผู้ทำการตรวจจะใช้เจลเย็นบริเวณที่ตรวจ และจะทำการอัลตราซาวนด์บริเวณหลอดเลือดที่คอไปมา เพื่อได้ภาพดีที่สุด ผู้รับการตรวจอาจจะได้ยินเสียงการไหลเวียนโลหิต เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนการตรวจ ผู้ทำการตรวจจะเช็ดเจลออกจากบริเวณคอและภาพจะถูกนำไปวิเคราะห์ผล

ตาม A consensus conference in 2003 of the society of radiologists in ultrasound 

• ผลปกติ คือ : ICA PSV <125 cm/s และ no plaque หรือไม่เห็น intimal thickness
• <50% stenosis : ICA PSV <125 cm/s หรือมี plaque/intimal thickness
• 50-69% stenosis : ICA PSV 125-130 cm/s และมี plaque
• >70% stenosis : ICA PSV >230 cm/s และพบ plaque หรือ lumen ตีบ

ไม่มีขั้นตอนใดพิเศษที่ต้องดูแลหลังการตรวจและผู้รับการตรวจสามารถทานอาหาร ทำงาน ขับรถ และทำกิจกรรมได้ปกติหลังจากเสร็จสิ้นการตรวจ

1. Carotid MRI/MRA
2. Carotid CT
3. Carotid Angiogram

1. การรักษาด้วยยา : ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ปรับความเสี่ยง และการใช้ยาที่เหมาะสม
2. การรักษาด้วยการผ่าตัด : Carotid Endarterectomy
3. การรักษาด้วยการทำบอลลูนและใส่ขดลวด